جایزه جهانی خشت طلایی تهران به عنوان تنها جایزه جامع و مرجع کشور در حوزه توسعه و مدیریت شهری، همه ساله همزمان با برگزاری مراسم روز جهانی شهرها توسط شهردار تهران به مدیران شهری و شهروندانی که براساس ارزیابی هیات داوران بیشترین تاثیرگذاری را در اجرای پروژه‌های مهم و کلیدی شهری و توسعه پایدار شهری داشته‌اند، اهدا می‌شود. در مراسم امسال به هوشمندسازی شهری اشاره شد.
در برنامه صبح این مراسم؛ پنل شهرهای هوشمند با حضور ستار هاشمی معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، ایرج شهین باهر، شهردار تبریز و معاون کمیته شهرهای هوشمند و تردد شهری، محمت دومان، دبیرکل UCLG MEWA (نماینده برنامه اسکان بشر ملل متحد در تهران)، بهاره آروین، رئیس کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای اسلامی، مریم جوان شهرکی، نماینده سازمان توسعه صنعتی ملل متحد در ایران (یونیدو) با مدیریت محمد فرجود، رئیس فاوا شهرداری تهران روز شنبه در مرکز همایش‌های برج میلاد برگزار شد.ستار هاشمی، معاون فناوری و نوآوری وزیر ارتباطات در این نشست به ضرورت‌های شکل‌گیری شهر هوشمند اشاره کرد و گفت: «یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که در شهر هوشمند و تحول دیجیتال مصداق پیدا می‌کند، نیاز به گفتمان و ادبیات مشترک است و اگر این گفتمان شکل نگیرد، همگرایی در دستیابی به شهرهای هوشمند با مشکل مواجه می شود.»
او ادامه داد: «به عنوان رسالت اجتماعی و نگاه کلان، بخش خصوصی مسئولیت‌های ویژه‌ای دارد و این نگاه باید در زندگی شهروندان کاربردی باشد.»
هاشمی با عنوان این مطلب که یکی از مباحثی که کلیدی و مهم است، زیرساخت‌های داده‌ای و حقوقی است؛ افزود:« اگر نتوانیم امکان اشتراک‌گذاری داده‌ها را ایجاد کنیم و این ظرفیت را به ظرفیت عملیاتی تبدیل کنیم، ممکن است اتفاقاتی که در نظر داریم شکل بگیرد، در حد برنامه باقی بماند.»
ستاری افزود: «در ادبیات مربوط به شهر هوشمند تنها نگاه هوشمندانه موفق نخواهد بود، مگر این که با نگاه‌های مختلف همراه شود. نگاه ابزار، نگاه فرآیند و نگاه افراد باید همزمان و توامان با یکدیگر توسعه پیدا کنند.»
معاون وزیر ارتباطات در خصوص سیاست‌هایی که در این خصوص در وزارت ارتباطات دنبال می‌شود، تصریح کرد: «ایران هوشمند بحثی است که ما آن را در وزارت ارتباطات دنبال می‌کنیم. شهر هوشمند مانند محرکی برای دیگر تکنولوژی‌های هوشمند است و با این نگاه و تعامل زمینه گام برداشتن در راستای ایران هوشمند و شهر هوشمند را فراهم می‌کند. ما بر اساس شاخص‌های شناخته شده خود را پایش کنیم و ببینیم چقدر به اهداف خود دست یافته‌ایم.»
هاشمی با اشاره به این نکته که نگاه حاکمیت این است که اشتراک گذاری داده‌ها برای هوشمندسازی شهر اتفاق بیفتد، تاکید کرد: «باور ما در وزارت ارتباطات بر همین مبناست. اگر ما اعتقاد به اشتراک گذاری داده‌ها داریم، باید به این شاخص توجه کنیم که اساسا حجم مخاطب داده چقدر است؟ اگر اشتراک گذاری داده را از خودمان شروع کنیم، اتفاقات خوبی رخ خواهد داد. با هم‌افزایی می‌توانیم در این راستا قدم برداریم. در بحث سرمایه‌گذاری فکر می‌کنم مشارکت عمومی-خصوصی می‌تواند راهکاری برای طراحی بیزینس مدل‌ها باشد.»
در ادامه این پنل، محمت دومان، دبیرکل UCLG MEWA گفت: «یکی از مشکلات مهم به غیر از جنگ، پیدا کردن سرمایه‌گذار در شهرهای خاورمیانه است. نیاز است اصول بهتری را طراحی و شناسایی کنیم و با پیروی از این شهرها پیش برویم. شفافیت و نوآوری جزو مهم ترین مواردی است که باید در هوشمندسازی شهرها به آن فکر کرد.»
او افزود: «بخش‌های مهندسی و برنامه ریزی در دانشگاه‌ها، شرکت‌های تکنولوژیکی، شرکت های تولید محصولات نوآورانه، اپراتورهای ارائه دهنده خدمات تکنولوژیکی، سطوح بین‌المللی، سازمان‌های منطقه‌ای و ملی از این دست مسائل است. برای هوشمندسازی بهتر شهرهایی که در آن ساکن هستیم و برای دستیابی به تمامی این اصول در اکوسیستم، مجبور به ارتقا همکاری های خود هستیم. با در نظر گرفتن تفاوت هایی که در شهرهایمان وجود دارد، باید استراتژی های برتر را انتخاب کنیم.»
در ادامه این پنل؛ بهاره آروین، نماینده مردم تهران در شورای اسلامی شهر تهران در خصوص شهر هوشمند گفت: «رونق در کسب و کار و خلق ثروت، افزایش کارایی در عدالت توزیعی شهر، تحقق عدالت، کاهش آلودگی هوا از جمله ضرویات مهم شهرهای هوشمند هستند. خیلی وقت ها پرداخت شهروندان در هزینه‌هایی که در شهر صورت می‌گیرد، یکسان نیست اما چون ابزار هوشمند نداریم از فرمول‌های ساده برای سرشکن کردن استفاده می‌کنیم. هوشمندسازی شهر در این امر بسیار مهم است.»
رئیس کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای اسلامی تاکید کرد: «هدفمندسازی رایانه‌های شهری از دیگر مسائلی است که مدیریت هوشمند شهری می‌تواند کمک کند. هوشمندسازی کاهش موثر هزینه‌های شهری را به دنبال خواهد داشت که باعث افزایش بهبود کارایی می‌شود. اما چرا با تمام این ضروریات، هوشمندسازی در کشور ما محقق نشده است.»
او با عنوان این نکته که چالش اصلی، هوشمندسازی است که یکپارچگی در این حوزه وجود ندارد، افزود: «داده دارایی سازمان‌ها تلقی می‌شود و چالش های به اشتراک‌گذاری داده که در تمام کشورها است، در ایران که حکمرانی محلی شهری در آن محقق نیست، نمی‌تواند در عمل پیاده شود مگر اینکه اشتراک گذاری داده ها محقق شود.»
رئیس کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای اسلامی با عنوان اینکه نقش وزارت ارتباطات در این زمینه پررنگ است، تصریح کرد: «ما ساز و کارهایی داریم که بتوانیم یکپارچه‌سازی داده‌ها را محقق کنیم. انتظار می رود وزارت ارتباطات شرایط به اشتراک گذاشتن دیتاها را فراهم کند. اگر بتواند دستور کار عملیاتی را برای این کار در نظر بگیرد و نقش تنظیم کنندگی و هماهنگی بین نهادهای شهری برای یکپارچه سازی داده های شهری را برعهده بگیرد. نمی توان استفاده بهینه از داده را به بروکراسی واگذار کرد. باید ناظری در این میان وجود داشته باشد. مسائل مربوط به داده باز را نهاد بالادستی مانند وزارت ارتباطات می تواند محقق کند.»
ایرج شهین، شهردار تبریز نیز در این پنل فقدان مدیریت یکپارچه شهری، عدم مشارکت شهروندان، محدودیت ها و الزامات حقوقی، نقص اطلاعات در لایه های مختلف شهری، پیچیدگی های فنی، نیاز به مدل های جدید کسب و کار، تمرکز بیش از حد روی فناوری را از جمله محدویت‌ها در دستیابی به شهرهای هوشمند عنوان کرد.»
او با عنوان مولفه‌های شهر هوشمند گفت: «انرژی هوشمند، ساختمان هوشمند، حمل و نقل هوشمند، زیرساخت هوشمند، شهروند هوشمند و انرژی هوشمند از جمله مولفه‌های شهر هوشمند است.»
در انتهای این پنل نماینده سازمان توسعه صنعتی ملل متحد در ایران (یونیدو) گفت: «مدلی که یونیدو به عنوان یکی از سازمان های شهرهای پایدار در ۱۶۳ کشور جهان پیشنهاد می‌دهد و اجرا می‌کند، ضمن تمرکز بر هوشمندسازی داده ها، مدیریت زیست محیطی شهرها در قالب هوشمندی روی دو مولفه دیگر تاکید دارد و معتقد است بدون این دو مولفه هوشمندی شهرها پایدار نخواهند بود.
توسعه مشارکت‌های اقتصادی پایدار و ادغام شهروندان از جمله مواردی است که اگر رعایت نشود، نمی‌توان به هوشمندی شهرها یا حداقل به پایداری این هوشمندی امیدوار بود.»